Autisme in een absurde wereld: Beperking of kracht?
Autisme in een absurde wereld: Beperking of kracht?
Binnen de autisme-community woedt al jaren een intens debat: is autisme een beperking of niet? Als ik eerlijk ben, vind ik dit een ontzettend ingewikkelde vraag. Mijn gedachten hierover schieten alle kanten op en ik merk dat ik er niet één kant-en-klaar antwoord op heb. Misschien is dat ook precies waarom dit onderwerp zoveel discussie oproept.
Ben ik autist of heb ik autisme?
Laten we beginnen met iets eenvoudigs – of nou ja, eenvoudigs? Het gaat om de vraag: zeg je dat je autist bent, of dat je autisme hebt? Zelf zeg ik liever dat ik autisme heb. Dit is vooral omdat ik mezelf niet wil reduceren tot één eigenschap. Er is zoveel meer dat mij definieert dan alleen mijn autisme. Ik ben ook moeder, creatief, kleurrijk, nieuwsgierig, en ga zo maar door. Maar tegelijkertijd voelt autisme wel als een belangrijk deel van mijn bestaan, alsof het in elk vezeltje verweven zit.
Ik begrijp het ook heel goed als iemand zegt: “Ik ben autist.” Voor hen is dat juist een manier om hun neurodivergentie volledig te omarmen. Misschien zit het verschil wel in hoe we naar identiteit kijken. Ik zie ‘identiteit’ als iets groters dan autisme alleen. En eerlijk gezegd speelt bewustzijn (of gewoon mijn manier van tegen het Zijn aankijken) hier voor mij ook een rol. Als ik geloof dat ik in essentie bronenergie ben – iets oneindigs, iets dat alles omvat – dan is het logisch dat ik mezelf nooit volledig zou willen definiëren door één term (Of dat nou miijn gender, mijn cultuur, huidskleur of mijn neurotype is).
Is autisme een beperking?
En dan komt die andere lastige vraag: is autisme een beperking? Voor mij is het antwoord: ja, in deze maatschappij wel. Dat is niet omdat ik mezelf beperkt voel door hoe mijn brein werkt, maar omdat ik vind dat de wereld om me heen op zoveel manieren niet geschikt is voor mensen zoals ik. De maatschappij is luid, snel, overprikkelend, vol eindeloze eisen en verwachtingen en met een eindeloze stroom aan constante informatie. Het schoolsysteem verwacht dat je urenlang stilzit en luistert. Het werkleven draait om sociale flexibiliteit en productiviteit…. echt alles vraagt iets, vaak meer dan je kunt geven.
Ik denk wel eens: hoe zou mijn leven eruitzien in een andere tijd, in een andere wereld? Een wereld waarin de dagen simpeler waren, waarin we leefden in kleine gemeenschappen, in harmonie met de natuur. Misschien was mijn autisme daar geen beperking geweest, maar juist een kracht. Misschien waren er toen wel meer mensen zoals ik, en waren onze eigenschappen normaal in plaats van afwijkend. Het is een gedachte die me troost biedt, te meer omdat ik (net zoals zoveel autisten) ontzettend hou van de natuur en de kalmte die het brengt.
Een absurde wereld
Zodoende vraag ik me af of het niet gewoon onze moderne maatschappij is die het echte probleem is. Alles wat we nu als ‘normaal’ beschouwen, voelt voor mij vaak juist als volledig abnormaal. Ons voedsel is geen voedsel meer, maar vulsel. Ziekten worden niet genezen met gezond verstand, maar met medicatie die vaak meer kwaad dan goed doet. Het schoolsysteem is een fabriek, gericht op het produceren van brave, gehoorzame werknemers. Is het dan gek dat mensen zoals ik zich beperkt voelen in deze wereld?
Misschien is dan de echte vraag niet of ik een beperking heb, maar of de wereld om me heen beperkt is – beperkt in haar vermogen om ruimte te maken voor verschillen. En vooral zo ver af gegleden van de normale, natuurlijke wetmatigheden dat wat krom is nu recht wordt gepraat. Alsof de wereld van nu ‘normaal’ is…. Uuugghhh (Ja dat geluid maak ik echt 😉 )
Een wereld vol aanpassingen
Dus ja…. ik worstel met hoe wij als mensen leren omgaan met deze abnormale wereld. Neurotypische mensen lijken zich aan te passen aan alles. Maar is dat het? Of hebben zij net zo goed geleerd om mee te gaan in een absurde samenleving? Het voelt alsof het echte ‘normale’ al lang verloren is gegaan, vervangen door een soort aangeleerde overlevingsstrategie. En dan kom ik weer terug bij die vraag: Wat is normaal eigenlijk? Misschien zijn de mensen die we nu ‘neurotypisch’ noemen helemaal niet normaal, maar simpelweg de mensen die het beste kunnen meedraaien (hebben aangeleerd om…) in een systeem dat niet logisch is. Voor mij dan…volledig onlogisch.
De kracht van reflectie
Hoe meer ik hierover nadenk, hoe meer ik me realiseer dat het geen eenvoudige discussie is. Ja, ik heb beperkingen. Dat kan ik niet ontkennen. Maar zijn die beperkingen inherent aan mijn autisme, of komen ze voort uit de wereld waarin ik leef? Misschien is het beide. En misschien is het juist belangrijk om ruimte te maken voor al deze verschillende perspectieven.
Ik weet in ieder geval één ding zeker: ik wil niet dat mijn autisme wordt gereduceerd tot een beperking. Het is zoveel meer dan dat. Het is een andere manier van zijn, een andere manier van denken, voelen, waarnemen. En in een andere context – een andere tijd, een andere wereld – zou het misschien wel helemaal geen beperking zijn geweest.
De dialoog openhouden
Wat ik hoop, is dat we deze gesprekken blijven voeren. Dat we blijven nadenken, reflecteren, en elkaar blijven uitdagen om onze ideeën over autisme – en over de wereld – opnieuw te bekijken. Misschien ligt de waarheid niet in één antwoord, maar in de ruimte tussen alle perspectieven. Tot die tijd blijf ik zoeken, peinzen, en mijn gedachten delen – omdat ik geloof dat daar de echte kracht ligt: in het blijven stellen van vragen.
Vandaar dat ik jou ook van harte uitnodig om hieronder de dialoog aan te gaan. Wat vind jij? Is jouw autisme (of AuDHD) een beperking of kracht (of misschien wel beiden)? En waarom dan?
Liefs, Tanja ❤️
