Wat is Autisme?
Autisme is een neurologische variatie die invloed heeft op hoe iemand prikkels verwerkt, communiceert en sociale interacties ervaart. Mensen met autisme hebben vaak een diepgaand innerlijk leven en sterke interesses. Tegelijkertijd kunnen zij zich overweldigd voelen door veranderingen, onverwachte situaties of te veel prikkels.
Kenmerken:
- Zintuiglijke gevoeligheid: Veel mensen met autisme ervaren geluiden, lichten of aanrakingen intenser.
- Communicatie: Niet iedereen met autisme communiceert op dezelfde manier. Sommigen vermijden oogcontact of hebben moeite met het interpreteren van subtiele lichaamstaal.
- Structuur en voorspelbaarheid: Een vaste structuur en duidelijkheid geven vaak rust en veiligheid.
Autisme is een spectrum, wat betekent dat er grote verschillen kunnen zijn in hoe mensen het ervaren en uiten.
Mijn visie is dat we ons beeld van autisme moeten bijstellen: het is geen defect, maar een andere manier van denken, voelen en zijn. Autistische mensen kunnen ontzettend sterk zijn in analytisch denken, creativiteit en eerlijkheid.
Wat is ADHD?
ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder, maar ik noem het liever een andere manier van aandacht en energie managen. Het heeft invloed op concentratie, impulscontrole en hyperactiviteit, maar vooral op energieverdeling.
Kenmerken:
- Denkpatroon als een snelweg: Gedachten razen voorbij, waardoor het lastig kan zijn om stil te staan bij één idee.
- Hyperfocus: Hoewel mensen met ADHD soms moeite hebben met concentratie, kunnen ze in de juiste omstandigheden helemaal opgaan in een taak die ze interessant vinden.
- Impulsiviteit: Dit kan variëren van plotseling iets zeggen tot spontaan beslissingen nemen zonder lang na te denken.
Een belangrijk kenmerk van ADHD is een tekort aan dopamine-regulatie in de hersenen. Dopamine is een neurotransmitter die betrokken is bij beloning, motivatie en het reguleren van stemming. Bij mensen met ADHD is het beloningssysteem vaak minder gevoelig, waardoor ze voortdurend op zoek zijn naar prikkels die voldoening geven. Dit kan leiden tot uitstelgedrag, moeite om taken af te ronden of juist overmatige impulsiviteit.
ADHD gaat niet alleen over drukte of chaos – het heeft ook te maken met creativiteit, passie en het vermogen om verbanden te leggen die anderen misschien niet zien. Voor veel mensen met ADHD is het een uitdaging om balans te vinden tussen rust en actie.
Wat is AuDHD?
AuDHD is de term voor mensen die zowel autisme als ADHD hebben. Hoewel deze combinatie uniek is voor iedereen, zie je vaak dat de kenmerken van beide neurodivergenties elkaar kunnen versterken of juist in de weg zitten.
Kenmerken:
- Verhoogde prikkelgevoeligheid: Door het autisme kan iemand snel overweldigd raken, terwijl de ADHD de behoefte aan afwisseling en beweging versterkt.
- Hyperfocus versus afleiding: De ADHD-kant zorgt voor versnipperde aandacht, terwijl de autistische kant soms verlangt naar diepe focus.
- Burn-out-gevoeligheid: Omdat je constant schakelt tussen prikkels vermijden en aandrang voelen om actief te zijn, kost het veel energie om je staande te houden.
Bij AuDHD speelt dopamine-regulatie eveneens een belangrijke rol. De voortdurende zoektocht naar prikkels om het dopamine-niveau te verhogen (ADHD-kant) kan botsen met de behoefte aan rust en voorspelbaarheid (autisme-kant). Dit kan zich uiten in extreme vermoeidheid, stemmingswisselingen en het gevoel continu “aan” te staan. Het begrijpen van deze dopamine-uitdagingen helpt om betere strategieën te ontwikkelen voor zelfzorg en energiebalans.
AuDHD’ers hebben vaak een scherpe intuïtie, creativiteit en een hoge mate van zelfbewustzijn. Ze kunnen juist floreren in een omgeving waar flexibiliteit, structuur en ruimte om te groeien samenkomen.